Na skutek nowelizacji ustawy prawo o ruchu drogowym przeprowadzonej 2018 roku polscy kierowcy podczas kontroli drogowej nie muszą posiadać przy sobie dowodu rejestracyjnego. Nie mają także obowiązku posiadania dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy o odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu (OC). W tej chwili Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad kolejną reformą kodeksu drogowego, która pozwoli na podróżowanie nawet bez dokumentu prawa jazdy. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie kraje Unii Europejskiej mają tak liberalne przepisy. Wybierając się na wakacje za granicę lepiej pamiętać o zabraniu ze sobą podstawowych dokumentów dotyczących naszego samochodu, w przeciwnym razie możemy narazić się na duże nieprzyjemności podczas kontroli.
Polska
Obowiązek posiadania przy sobie podczas jazdy dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia wykupienia polisy OC, został w Polsce zniesiony ustawą z dnia 9 maja 2018 roku która weszła w życie 4 czerwca 2018 roku. Już ponad rok nie mamy więc obowiązku wozić tych dokumentów ze sobą. Obecnie pozostaje obowiązek posiadania podczas podróży prawa jazdy, za brak którego uprawnione służby mogą nałożyć na nas mandat w wysokości 50 zł. To wszystko zawdzięczamy rozbudowie systemu Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP), w której zapisywane są wszystkie dane znajdujące się na dokumentach papierowych. Osoba przeprowadzająca kontrolę drogową może więc za pomocą służbowego tabletu sprawdzić wszystkie potrzebne informacje. Warto podkreślić, że system CEP jest dostępny nie tylko dla urzędników. Również właściciele pojazdów mogą sprawdzić w zakładce „Mój Pojazd” dane dotyczące swojego samochodu.
Profesjonalna rejestracja
Od 11 lipca 2019 roku obowiązują nowe możliwości rejestracji nieużywanych samochodów. Instytucje uprawnione – głównie dealerzy samochodowi i jednostki badawcze – mogą wystąpić z wnioskiem do starosty, który wyda decyzję o profesjonalnej rejestracji. W przypadku kontroli drogowej podczas jazdy testowej takim samochodem, kierowcy są obowiązani okazać profesjonalny dowód rejestracyjny. Jest to dokument wydawany przez starostę, a wypełniany w istotnej części przez osobę zainteresowaną. Z racji tego, że dane takie jak marka pojazdu są wypełniane przez dealera lub pracownika jednostki badawczej przed jazdą testową, dowód rejestracyjny takiego pojazdu należy posiadać podczas jazdy i okazać w razie kontroli.
Niemcy
W razie wizyty samochodem u naszych zachodnich sąsiadów mamy obowiązek posiadać ze sobą zarówno prawo jazdy jak i dowód rejestracyjny. Należy zaznaczyć, że musi być to oryginał dowodu rejestracyjnego, kopie dokumentów nie będą wystarczające podczas kontroli drogowej. Sprawdzany może być także paszport lub dowód osobisty. W Niemczech podobnie jak w Polsce jest także wymagane posiadanie wykupionej polisy OC, jej dokument musimy mieć ze sobą i okazać podczas kontroli. Zalecane jest także posiadanie zielonej karty, czyli międzynarodowego certyfikatu potwierdzającego zawarcie umowy OC, którą możemy otrzymać, zazwyczaj bezpłatnie, u naszego ubezpieczyciela. Ubezpieczenie OC jest ważne w każdym kraju UE, jednakże jeżeli mamy wykupione także ubezpieczenie AC, warto przed wyjazdem za granicę upewnić się jaki dokładnie jest jego zakres. Może się bowiem okazać, że ubezpieczenie AC jest ograniczone czasowo lub terytorialnie np. tylko do 100 km od granicy, albo, że w przypadku wyjazdu za granicę wyłączone są niektóre rodzaje ryzyka. Niektóre kraje UE wymagają także posiadania stosownego pełnomocnictwa, jeśli prowadzimy pojazd którego nie jesteśmy właścicielem. W Niemczech takie pełnomocnictwo nie jest wymagane, jednakże zaleca się jego posiadanie, najlepiej w wersji poświadczonej notarialnie i przetłumaczonej na język niemiecki.
Francja
Podczas jazdy samochodem we Francji polski kierowca jest obowiązany posiadać te same dokumenty co w czasie wyjazdu do Niemiec tj. prawo jazdy, dowód rejestracyjny oraz polisę OC (polska polisa OC jest ważna we Francji). Warto przypomnieć, że ze względu na specyficzne wymagania francuskiego prawa kierowcy są również obowiązani do posiadania zapasowego kompletu żarówek używanych w samochodzie. W razie kontroli, jeśli jedna z żarówek jest przepalona, kierowcy są proszeni o jej wymianę na miejscu i nie otrzymują wtedy mandatu. Polscy kierowcy nie muszą jednak posiadać wyposażenia spełniającego wymagania prawa francuskiego, jako że wszystkie państwa członkowskie UE podpisały Konwencję Wiedeńską o Ruchu Drogowym, która zakazuje lokalnej policji karania kierowców za brak wyposażenia samochodu wymaganego w danym państwie, jeśli samochód ten posiada wyposażenie wymagane w kraju, w którym został zarejestrowany. Jednakże, w razie kontroli posiadanie zapasowego kompletu żarówek może nas uchronić przed nieporozumieniami.
Wielka Brytania
Zarejestrowane w Polsce samochody do 6 miesięcy w roku mogą poruszać się po brytyjskich drogach. Kierowcy musza posiadać wówczas polskie dokumenty. Należy jednak pamiętać, że brytyjski system ubezpieczeń OC znacznie różni się od polskiego. W Wielkiej Brytanii ubezpieczaniu za szkody wyrządzone ruchem pojazdów (samochodowe OC) wydaje się na konkretną osobę, nie jak w Polsce na samochód. Tym samym gdy przedstawimy podczas kontroli drogowej polisę OC polskiego samochodu, którego nie jesteśmy właścicielem, może to wzbudzić niemałe zdziwienie kontrolujących nas policjantów.
Podsumowanie
W ostatnim czasie polski ustawodawca wprowadził szereg ułatwień dla kierujących pojazdami mechanicznymi. Za brak dokumentów takich jak dowód rejestracyjny i polisa OC nie grożą już kary, możliwe, że jeszcze do końca tego roku zniesiony zostanie obowiązek posiadania prawa jazdy podczas podróży. Tym niemniej, jeżeli zamierzamy przekroczyć naszym samochodem granicę powinniśmy pamiętać o zabraniu tych dokumentów ze sobą. Warto również wyrobić Zieloną Kartę, mimo, że w takich krajach jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania jej posiadanie nie jest obowiązkowe. Powinniśmy również szczegółowo sprawdzić obowiązujące przepisy drogowe kraju do którego się udajemy. W szczególności w krajach Europy Zachodniej ewentualne kary mogą być wielokrotnie wyższe niż w Polsce.
Katarzyna Turcza
Radca Prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
Mec. Katarzyna Turcza jest radcą prawnym oraz praktykującym doradcą restrukturyzacyjnym.