Ustanowienie hipoteki łącznej z mocy prawa w przypadku podziału nieruchomości

HIPOTEKA

Instytucję hipoteki reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece. Pojęcie hipoteki definiuje przepis art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, w którym zostało wskazane, iż dana nieruchomość może zostać obciążona prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, a także z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Ustanowienie hipoteki ma na celu zabezpieczenie oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego. Hipoteką może być obciążona między innymi ułamkowa część nieruchomości, a przedmiotem hipoteki może być, niezależnie od powyższego, także użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub wierzytelność zabezpieczona hipoteką.

PRZEKSZTAŁCENIE HIPOTEKI W HIPOTEKĘ ŁĄCZNĄ W PRZYPADKU PODZIAŁU NIERUCHOMOŚCI

Niezależnie od tego, iż na nieruchomości została ustanowiona hipoteka, właściciel nieruchomości obciążonej nie jest ograniczony możliwością dokonania podziału zabezpieczonej nieruchomości.

W przypadku dokonania podziału nieruchomości, lub przykładowo jeżeli na daną nieruchomość składa się więcej niż jednak działka gruntu, i jedna z nich zostaje odłączona, wówczas hipoteka ustanowiona na nieruchomości macierzystej obciąża wszystkie nieruchomości, które powstały w wyniku jej podziału.

Powyższe znajduje podstawę prawną w przepisie art. 76 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, zgodnie z treścią którego „W razie podziału nieruchomości hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział (hipoteka łączna)”.

Nadto wskazać należy, iż powstanie hipoteki łącznej, o której mowa powyżej nie stanowi zmiany treści hipoteki, która istniała dotychczas. Jej powstanie jest dyktowane interesem wierzycieli. Przekształcenie polega na prawnym przystosowaniu zabezpieczenia do sytuacji, która powstaje w wyniku podziału nieruchomości obciążonej. (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 1994 roku, sygn. akt: III CZP 85/94).

WPIS HIPOTEKI ŁĄCZNEJ Z URZĘDU

Jak wskazano powyżej, zdarzeniem prawnym, określonym w ustawie, które kreuje hipotekę łączną jest podział nieruchomości obciążonej. Bezpośrednią zaś konsekwencją podziału nieruchomości jako ustawowej przyczyny powstania hipoteki łącznej jest to że jej wpis do ksiąg wieczystych zakładanych dla nowo powstałych, odłączonych nieruchomości następuje z urzędu i ma charakter deklaratoryjny. Powyższe znajduje podstawę prawną w przepisie art. 626⁸  § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego w związku z § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 roku w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów, zgonie z przepisem rozporządzenia „W razie założenia nowej księgi wieczystej dla części obciążonej nieruchomości bądź przeniesienia części obciążonej nieruchomości do innej księgi wieczystej, sąd z urzędu przenosi do współobciążenia wszystkie prawa, roszczenia, i inne ciężary lub ograniczenia ciążące na nieruchomości.