Terminy zaczynają biec bądź biegną dalej od 24 maja 2020 r.

Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 568) – „tarcza antykryzysowa 1.0” dodała do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020 poz. 374) (dalej: „specustawa COVID”) przepisy przewidujące wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu niektórych terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego oraz niektórych terminów procesowych i sądowych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID. Na mocy „tarczy antykryzysowej 3.0” – ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. 2020 poz. 875), która weszła w życie 16 maja 2020 r. terminy procesowe i sądowe biegną na nowo lub rozpoczynają bieg od 24 maja 2020 r.

„Tarcza antykryzysowa 1.0” – zawieszenie i wstrzymanie rozpoczęcia biegu terminów

W dniu 31 marca 2020 r. weszła w życie „tarcza antykryzysowa 1.0”, nowelizująca specustawę COVID., na mocy której do specustawy COVID dodany został art. 15zzr oraz art. 15zzs. Zgodnie z tymi przepisami odpowiednio zawieszono bieg bądź wstrzymano rozpoczęcie biegu terminów w postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych, postępowaniach egzekucyjnych, karnych, karnych skarbowych, postępowaniach w sprawach o wykroczenia, w postępowaniach administracyjnych oraz postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ordynacji podatkowej.

Data początkowa zawieszenia/wstrzymania rozpoczęcia biegu terminów

Pomimo, że „tarcza antykryzysowa 1.0” weszła w życie z dniem 31 marca 2020 r., to istnieje wątpliwość, czy zawieszenie i wstrzymanie rozpoczęcia ww. terminów, nastąpiło ze skutkiem na dzień wejścia w życie „tarczy antykryzysowej 1.0” czy też ze skutkiem wstecznym na dzień 14 marca 2020 r. Ustawodawca wskazał bowiem, że bieg terminów nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Wskazać należy, że to właśnie 14 marca 2020 r., na mocy rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. 2020 poz. 433) na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Co prawda stan epidemiczny na terytorium RP został odwołany w dniu 20 marca 2020 r. rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, jednakże tego samego dnia, na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii został na terytorium RP wprowadzony stan epidemii (który do dnia dzisiejszego nie został odwołany).

Przepisy „tarczy antykryzysowej 1.0” w zakresie zawieszenia i wstrzymania terminów nie są jednoznaczne i nie jest wiadome, od którego dnia należy liczyć początek zawieszenia/wstrzymania rozpoczęcia biegu terminów. W przepisach wprowadzających „tarczę antykryzysową 1.0”, ustawodawca nie przewidział dla przepisów zawieszających/wstrzymujących bieg terminów mocy wstecznej od dnia 14 marca 2020 r., choć poczynił taki zabieg w odniesieniu do innych uregulowań znajdujących się w „tarczy antykryzysowej 1.0”.

Pogląd o liczeniu początku zawieszenia/wstrzymania rozpoczęcia biegu terminów od dnia 14 marca 2020 r. znalazł poparcie w orzecznictwie (vide: Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 22 kwietnia 2020 r., I SA/Bk 177/20 – „Pomimo że przepis art. 15zzs ust. 1 pkt 1 specustawy koronawirusowej wszedł w życie z dniem 31 marca 2020 r., to wynika z niego, że nierozpoczęcie biegu terminów, jak i zawieszenie terminów już rozpoczętych obowiązuje w okresie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Jeśli więc stan zagrożenia epidemicznego obowiązywał na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej od dnia 14 marca 2020 r., to należy przyjąć, że od tej daty z mocy prawa następuje skutek wynikający z tej normy prawnej”).

Powyższą interpretację przepisów podziela Ministerstwo Finansów, wskazując, iż jest ona korzystna dla podatników.

Odmienne stanowisko przyjęło jednak Ministerstwo Sprawiedliwości, które w opublikowanym w dniu 3 kwietnia 2020 r. komunikacie (https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/informacja-w-sprawie-wstrzymania-i-zawieszenia-terminow-procesowych), podaje, iż „Prawo nie powinno działać wstecz. Dlatego terminy procesowe wskazane w specustawie, które biegły w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu  31 marca 2020 r. – ulegają od dnia 31 marca 2020 zawieszeniu. Natomiast te, które miałyby rozpocząć swój bieg po tym terminie, biegu tego nie rozpoczną do czasu odwołania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego.”

Mając na uwadze przepisy wprowadzające „tarczę antykryzysowej 1.0” należy poczekać na rozwój linii orzeczniczej, by jednoznacznie stwierdzić, które z powyżej zaprezentowanych stanowisk jest prawidłowe. Z ostrożności należy jednak przyjąć, że bieg terminów, które upływały lub rozpoczęły bieg w okresie  od 14.03. do 31.03 br. nie uległ zawieszeniu.

„Tarcza antykryzysowa 3.0” – odwieszenie/rozpoczęcie biegu terminów

Mocą art. 46 pkt 20 „tarczy antykryzysowej 3.0” uchylony został art. 15zzr oraz art. 15zzs specustawy COVID. Zmiana ta weszła w życie z dniem 16 maja 2020 r. Oznacza to, że wszystkie terminy  które rozpoczynają bieg po tej dacie biegną normalnie, zgodnie z przepisami właściwych procedur i nie podlegają modyfikacjom przewidzianym w uchylonych już przepisach specustawy. Natomiast na mocy art. 68 „tarczy antykryzysowej 3.0” terminy, o których mowa w art. 15zzr ust. 1 oraz art. 15zzs ust. 1 specustawy COVID, których bieg nie rozpoczął się lub uległ zawieszeniu wskutek  wprowadzonych przepisów specustawy, rozpoczynają bieg lub biegną dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie „tarczy antykryzysowej 3.0”.

Data końcowa zawieszenia/wstrzymania rozpoczęcia biegu terminów

Publikacja w Dzienniku Ustaw „tarczy antykryzysowej 3.0” nastąpiła 15 maja 2020 r.  Zatem zgodnie z art. 76 „tarczy antykryzysowej 3.0”, weszła ona w życie z dniem 16 maja 2020 r. Co za tym idzie – siedmiodniowy termin do rozpoczęcia biegu zawieszonych terminów lub terminów, których bieg w ogóle się nie rozpoczął należy liczyć właśnie od tego dnia i upływa on w dniu 23 maja 2020 r. To oznacza, że od dnia następnego – tj. 24 maja 2020 r. winny rozpocząć bieg terminy, które nie rozpoczęły swojego biegu, a terminy, które uległy zawieszeniu, winny biec dalej. Jednakże warto pamiętać, że zgodnie z regulacjami kodeksu postępowania administracyjnego (art. 57 par. 4 k.p.a.), jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Ponieważ wiele terminów stanowi 7 lub wielokrotność 7 dni warto o tym pamiętać, bowiem terminy liczone są ponownie od niedzieli (24.05.2020 r.)

Póki co, w przedmiocie liczenia daty końcowej zawieszenia i wstrzymania rozpoczęcia biegu terminów, na mocy specustawy COVID, Ministerstwo Sprawiedliwości nie wydało oficjalnego komunikatu. Należy mieć nadzieję, że powyższa interpretacja – jako zgodna z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa – zostanie potwierdzona w praktyce organów administracji i sądów (powszechnych i administracyjnych).

W razie pytań zapraszamy do kontaktu.