Część III. Kredyt, hipoteka, leasing, wspólne długi. | Podział majątku wspólnego – PORADNIK

Wspólny majątek rozwiedzionych małżonków, to nie tylko aktywa – to także wspólne zobowiązania wobec podmiotów trzecich, często w określony sposób zabezpieczone. Wszystkie je łączy jedno, czy to polubowne uzgodnienia miedzy małżonkami, czy też narzucone przez sąd, nie wiążą wierzycieli, czy też szerzej – osób trzecich.

Prawo pozwala na podział majątku wspólnego w drodze umowy, w tym przed notariuszem, oraz przed sądem. Jednak nawet osoba sędziego nie ma mocy sprawczej na zmianę kształtu wspólnych zobowiązań małżonków wobec osób trzecich i to mimo faktu, że sąd może wyłączyć możliwość korzystania z majątku przez jednego z małżonków. Tym bardziej sąd nie może w żaden sposób zmodyfikować zarejestrowanych zabezpieczeń długu, w tym najpopularniejszą – hipotekę.

Jakakolwiek modyfikacja zobowiązań wymaga zgody wierzyciela, którą wcale nie ma on obowiązku udzielić, ani nie obwarować jej zaostrzeniem istniejącego obowiązku. W przypadku kredytów hipotecznych wziętych przez obu małżonków w konsekwencji rozwodu i stosownego wystąpienia przez kredytobiorców o przejęcie kredytu przez jednego z nich, bank wypowie się po dokonaniu ponownej oceny zdolności kredytowej małżonków, która będzie decydująca. Po jej otrzymaniu, można liczyć się np. ze zwiększeniem raty kredytu lub hipoteki.

W tym miejscu warto także pamiętać o leasingu, który często służy nabyciu pojazdu w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Trzeba pamiętać, że tak wykupiony pojazd, co do zasady wchodzi w skład majątku wspólnego, nawet jeśli data wykupu przypada po rozwodzie. Małżonek, który korzysta z pojazdu i spłaca bank, będzie miał jednak roszczenia regresowe w zakresie kosztów poniesionych po ustaniu ustawowej wspólnoty majątkowej.

Wspólne długi mogą łączyć małżonków jeszcze wiele lat po rozwodzie. Dotyczy to nie tylko długów wziętych przez oboje małżonków wspólnie, lecz także przez jednego z nich za zgodą drugiego. Rozwód oznacza jedynie, że oboje będą odpowiadali całym swoim małżonkiem za całość niespłaconych zobowiązań.

Przeprowadzając ten proces, należy zwrócić uwagę w szczególności na:

1. Przegląd Umów o Pracę

Pierwszym krokiem w due diligence jest szczegółowy przegląd umów o pracę wszystkich pracowników objętych transakcją ZCP. Należy zweryfikować zarówno warunki zatrudnienia, jak i ewentualne dodatkowe świadczenia przysługujące osobom zatrudnionym w organizacji, takie jak programy premiowe, nadgodziny czy liczba terminowych umów o pracę. Istotna jest także weryfikacja, czy pośród pracowników podlegających przeniesieniu znajdują się osoby w okresie ochronnym (przedemerytalnym) lub przebywające na zwolnieniach lekarskich i urlopach macierzyńskich/wychowawczych.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z Kodeksem pracy, nabycie ZCP wiąże się z koniecznością zachowania dotychczasowych warunków zatrudnienia przenoszonych pracowników. W praktyce oznacza to, że nowy właściciel jest zobowiązany zapewnić pracownikom te same warunki płacy i zatrudnienia, jakie mieli wcześniej (tj. w poprzednim zakładzie pracy, z którego zostali przeniesieni). Przykładowo, jeśli w firmie oferowane były dodatkowe benefity, takie jak ubezpieczenia zdrowotne czy programy emerytalne, nowy pracodawca będzie musiał je zachować.

2. Analiza Zobowiązań Finansowych

Podczas due diligence należy przeanalizować wszelkie zobowiązania finansowe związane z pracownikami. Obejmuje to m.in. ewentualne zaległości w wypłatach wynagrodzeń, składkach na ubezpieczenia społeczne czy inne obowiązkowe świadczenia. Przyjęcie ZCP obarczonego długami może generować dodatkowe ryzyka dla nabywcy, dlatego istotne jest, aby wszystkie zobowiązania zostały jasno sprecyzowane przed finalizacją transakcji.

Zapraszamy do lektury innych części Poradnika podziału majątku, przygotowanego przez adwokatów i radców prawnych Kancelarii TURCZA: