Proces rejestracji pojazdu kolekcjonerskiego a obowiązek zapłaty akcyzy

Powszechnemu obowiązkowi zapłaty podatku akcyzowego podlega m.in. import lub nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Niemniej, na gruncie polskiej ustawy o podatku akcyzowym z dnia 6 grudnia 2008 roku, do kategorii pojazdów osobowych nie zalicza się m.in. samochodów kolekcjonerskich. Klasyfikacja ta dokonywana jest na podstawie wytycznych zawartych w Nomenklaturze Scalonej, tj. dokumencie unijny, określonym przepisami Rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 roku.

Zwolnienie pojazdu kolekcjonerskiego z obowiązku zapłaty akcyzy

Zgodnie z tym, co zostało wyżej wskazane, ustawodawca nie przewiduje obowiązku zapłaty podatku akcyzowego dla importerów i nabywców pojazdów kolekcjonerskich. Podstawę prawną dla takiego rozwiązania stanowią art. 3 ust. 1 oraz art. 100 ust. 2 i 4 ustawy o podatku akcyzowym. Mianowicie, do celów poboru akcyzy stosuje się klasyfikację w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej. Samochody osobowe, dla których przewidziany jest obowiązek zapłaty podatku akcyzowego, to pojazdy objęte w Nomenklaturze Scalonej pozycją CN 8703. Z kolei pojazdy kolekcjonerskie, spełniające odpowiednie warunki, o których mowa w dalszej części niniejszego artykułu, stanowią w Nomenklaturze Scalonej odrębną pozycję o numerze CN 9705, a co za tym idzie, nie są przedmiotem opodatkowania. Takie stanowisko potwierdzone zostało także w licznych interpretacjach indywidualnych, w tym m.in. w interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP3/443A-24/13-3/KK, zgodnie z którą pojazd spełniający odpowiednie kryteria warunkujące zaliczenie go do kodu CN  9705 Nomenklatury Scalonej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Kwalifikacja pojazdu do kodu CN 9705 nomenklatury scalonej

Aby pojazd mógł zostać zakwalifikowany do kodu CN 9705 Nomenklatury Scalonej musi spełniać szereg przewidzianych w nim kryteriów, tj:

1. być w oryginalnym stanie, bez istotnych zmian podwozia, karoserii, układu kierowniczego, hamulcowego, systemu napędowego lub zawieszenia, silnika itd. Nomenklatura Scalona dopuszcza jednak naprawę i konserwację pojazdu oraz wymianę uszkodzonych lub zużytych części i podzespołów, pod warunkiem utrzymania samochodu w odpowiednim stanie historycznym;
2. mieć przynajmniej 30 lat;
3. stanowić model lub typ, który nie jest już produkowany.

Jeżeli dany pojazd spełnia przewidziane wyżej wymogi, uznaje się wówczas, że posiada niezbędne cechy kwalifikujące go do kodu CN 9705, wśród których wymienia się m.in. znaczną wartość samochodu oraz jego unikatowość. Ponadto, pozycja CN 9705 obejmuje również pojazdy, które:

1. brały udział w wydarzeniu historycznym (konieczność udowodnienia);
2. brały udział w wyścigach, w których osiągnęły sportowe sukcesy w prestiżowych krajowych lub międzynarodowych wydarzeniach (konieczność udowodnienia) i zostały zaprojektowane
   i wykorzystane wyłącznie do współzawodnictwa.

Pojazd kolekcjonerski a pojazd zabytkowy

Co szczególnie ważne, pojazdu kolekcjonerskiego nie należy utożsamiać z pojazdem zabytkowym. Pojęcie pojazdu kolekcjonerskiego jest bowiem stosowane wyłącznie w terminologii celnej. Nie każdy bowiem pojazd zabytkowy może zostać zakwalifikowany jako pojazd kolekcjonerski. W ślad m.in. za odpowiedzią Ministerstwa Finansów z dnia 14 czerwca 2012 roku (nr SPS-023-4482/12) na interpelację poselską, nawet uznanie przez wojewódzkiego konserwatora zabytków pojazdu jako zabytkowego czy wpisanie go do rejestru lub ewidencji zabytków nie jest równoznaczne z uznaniem samochodu za kolekcjonerski w rozumieniu Nomenklatury Scalonej służącej określeniu należności celnych. Co za tym idzie, każda osoba deklarująca pojazd jako kolekcjonerski w rozumieniu Nomenklatury Scalonej powinna ten fakt udokumentować poprzez przedstawienie odpowiedniej opinii eksperta/rzeczoznawcy z dziedziny motoryzacji. Opinia ta posiada zasadnicze znaczenie, bowiem tego rodzaju ustalenia nie należą do kompetencji organu celnego

Brak obowiązku zapłaty akcyzy – zaświadczenie

W art. 72 ustawy Prawo o ruchu drogowym wymieniony został szereg dokumentów niezbędnych do dokonania rejestracji pojazdu. Jako jeden z nich, w pkt 6a komentowanego przepisu, wskazuje się dokument potwierdzający zapłatę akcyzy albo dokument potwierdzający brak takiego obowiązku w przypadku, gdy pojazd został sprowadzony z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej i jest rejestrowany po raz pierwszy. Podstawę prawną dla wydania takiego zaświadczenia stanowi art. 109 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym, które treść budzi jednak liczne wątpliwości. Przepis ten nakłada bowiem na naczelników urzędów skarbowych wymóg wydania dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju, jednakże jedynie dla celów związanych z rejestracją samochodu osobowego. Co za tym idzie, wiele urzędów odmawia wydania powyższego zaświadczenia argumentując taką decyzję tym, że hipoteza przytoczonego przepisu nie obejmuje pojazdów kolekcjonerskich. Niemniej, jak zostało to podkreślone, zwolnienie pojazdów kolekcjonerskich z obowiązku zapłaty akcyzy wynika wprost z treści art. 100 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym. Obecnie co raz częściej postuluje się, że urzędy nie powinny utrudniać obywatelom rejestracji pojazdów kolekcjonerskich i wydawać na podstawie 109 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym stosowne zaświadczenia o braku obowiązku zapłaty akcyzy.

Podsumowanie

Kwestia rejestracji pojazdów kolekcjonerskich budzi obecnie liczne kontrowersje i rozbieżności w praktyce urzędów. O ile bowiem sam fakt niepodlegania obowiązkowi zapłaty akcyzy pozostaje bezsprzeczny, to z uwagi na konstrukcję przepisów ustawy o podatku akcyzowym problemy powoduje uzyskanie stosownego zaświadczenia, wymaganego przepisami ustawy prawo o ruchu drogowym. Wobec powyższego, w celu sprawnego i efektywnego przejścia przez procedurę rejestracji i zwolnienia z obowiązku zapłaty akcyzy pojazdu kolekcjonerskiego, niezbędna może się okazać pomoc fachowej kancelarii. Dlatego też, w razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących przedstawionego zagadnienia, pozostajemy do Państwa dyspozycji i zapraszamy do bezpośredniego kontaktu.