Wielokrotnie zdarza się, że podczas trwania związku małżeńskiego jeden z małżonków uzyskuje wyższe dochody pochodzące ze stosunku pracy, bądź prowadzonej działalności gospodarczej. Oznacza to, że taki małżonek opłaca składki na ubezpieczenie emerytalne w wyższej wysokości niż drugi z nich, a co za tym idzie to mu będzie przysługiwać wyższe świadczenie emerytalne. Niezależnie od tego – w przypadku rozwodu – małżonkowi, który pozyskiwał niższe dochody przysługuje prawo do wyrównania dotychczas uiszczanych składek.
Składniki wchodzące w skład majątku wspólnego
Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami dochodzi do powstania ustroju wspólności ustawowej. Oznacza to, że od tego momentu pracują oni na wspólny rachunek. Katalog składników, które wchodzą w skład wspólności ustawowej, został uregulowany w treści przepisu art. 31 § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zaliczyć do niego należy w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wskazane składniki nie stanowią katalogu zamkniętego.

Zdjęcie pochodzi z unsplash.com
Subkonto
Subkonto, o którym wspomniano powyżej jest prowadzone przez Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ramach konta ubezpieczonego. Ewidencjonuje się na nim w szczególności informacje o zwaloryzowanej wysokości wpłaconych składek na ubezpieczenie emerytalne.
Wysokość składek zwaloryzowanych na ww. subkoncie uzależniona jest od tego w jakiej wysokości danemu ubezpieczonemu będzie przysługiwało świadczenie emerytalne.
Podział majątku wspólnego
Kolejnym krokiem po orzeczeniu rozwodu jest dokonanie podziału majątku wspólnego byłych małżonków.
- Przez sąd
Wspomniany podział może zostać dokonany przez sąd w dwóch sytuacjach.
Pierwszą z nich stanowi dokonanie podziału majątku wspólnego wraz z wyrokiem rozwodowym. Taki podział co do zasady następuje w sytuacji gdy obie strony są co do niego zgodne.
Inną drogą jest wystąpienie do sądu z oddzielnym wnioskiem o dokonanie podziału majątku wspólnego. Należy mieć na uwadze, że sąd powinien dokonać podziału całego majątku, a jego części wyłącznie w uzasadnionych przypadkach.
- W drodze umowy sporządzonej przed notariuszem
Nieco droższym, lecz bardziej elastycznym rozwiązaniem jest dokonanie podziału majątku wspólnego w drodze umowy sporządzonej przed notariuszem. Aby doszło do jej zawarcia strony muszą być w pełni zgodne. Wówczas nie ma mniejszego znaczenia, czy umowa obejmować będzie cały majątek czy też jego część.
Podział środków zgromadzonych na subkoncie
Jak już wyżej wskazano, w skład majątku wspólnego wchodzą również środki zgromadzone na subkoncie prowadzonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że na wypadek rozwodu zasadne jest dokonanie ich podziału.
Kwestia ta leży niewątpliwie w interesie małżonka, który w czasie trwania małżeństwa osiągał niższe dochody. Powinien on zatem dopilnować aby w treści umowy o podział majątku wspólnego lub orzeczenia sądu ustanawiającego ten podział znalazło się postanowienie, zgodnie z którym dojdzie do wyrównania środków pieniężnych znajdujących się na subkoncie byłych małżonków.
- Uzupełniający podział majątku wspólnego
Może się zdarzyć, że w toku postępowania podziałowego nie dojdzie do uwzględniania wszystkich składników majątkowych.
Powyższe nie oznacza, że drugi z byłych małżonków nie może rościć sobie praw do tych składników i że w pełni przypadły one wyłącznie na rzecz jednego małżonków.
W takiej sytuacji konieczne jest wystąpienie do sądu z wnioskiem o dokonanie uzupełniającego podziału majątku wspólnego. Wspomniany wniosek należy odpowiednio uzasadnić poprzez wskazanie między innymi dlaczego dany składnik majątkowy nie został objęty w pierwotnym postępowaniu podziałowym.
Powyższe ma zastosowanie wyłącznie do byłych małżonków pomiędzy, którymi obowiązywał ustrój wspólności majątkowej. Zagadnienie nie dotyczy sytuacji, gdy małżonkowie zawarli umowę małżeńską ustanawiającą między nimi rozdzielność majątkową.
Autorzy: |

Angelika Marcinkowska
Radca prawny
Telefon: +48 61 666 37 60
Aplikant radcowski w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Zainteresowania naukowe skupia głównie w kręgu prawa cywilnego materialnego oraz procesowego oraz prawa gospodarczego.