Organ nadzoru jest domeną występującą wyłącznie w spółach kapitałowych, wyjątkiem w tej materii jest spółka komandytowo-akcyjna. W związku z powyższym, rada nadzorcza może być ustanowiona w następujących spółkach: spółce komandytowo-akcyjnej, spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej spółce akcyjnej oraz spółce akcyjnej.
W odniesieniu do spółki komandytowo-akcyjnej należy zwrócić uwagę na art. 126 §1 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym w sprawach nieuregulowanych w dziale dot. spółki komandytowo-akcyjnej w pozostałych sprawach należy odpowiednio stosować przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia. Zgodnie z art. 142 § 1 KSH można ustanowić radę nadzorczą, natomiast jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest wówczas obowiązkowe. Innymi słowy mówiąc, w spółce komandytowo – akcyjnej nie ma obowiązku powołania organu nadzoru, chyba, że jest więcej niż 25 akcjonariuszy, w takim przypadku powołanie rady jest obowiązkowe.
Zdjęcie pochodzi z unsplash.com
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością również nie ma obowiązku powołania rady nadzorczej, przy czym zgodnie z art. 213 § 2 KSH, w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500.000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. W związku z powyższym, obowiązek ustanowienia organu nadzoru powstaje wyłącznie wtedy, gdy spełnią się kumulatywnie dwie przesłanki: kapitał zakładowy spółki przewyższy kwotę 500.000 zł oraz spółka będzie miała więcej niż dwudziestu pięciu wspólników.
Odnosząc się do prostej spółki akcyjnej zgodnie z art. 30052 § 2 KSH powołanie rady nadzorczej jest zawsze fakultatywne i wymaga uregulowania w umowie spółki. Wskazać należy, że odmiennie niż w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ustawodawca w ogóle nie przewidział przesłanek obowiązkowego powołania rady nadzorczej i pozostawił całkowitą dowolność na ustanowienie tego organu akcjonariuszom.
W spółce akcyjnej zgodnie z art. 381 KSH ustanawia się radę nadzorczą. Wobec czego wskazać należy, że ustanowienie rady nadzorczej w spółce akcyjnej jest obowiązkowe. Zaznaczyć należy, ze to na zarządzie ciąży odpowiedzialność za brak rady nadzorczej lub gdy rada funkcjonuje w niewłaściwym składzie.
Podsumowując i jednocześnie odpowiadając na zadane pytanie, jedyną spółką, gdzie zachodzi ustawowy obowiązek ustanowienia rady nadzorczej jest spółka akcyjna. W pozostałych spółkach jest to organ fakultatywny lub obowiązek jego powołania następuje dopiero w przypadku spełnienia określonych przesłanek, np. posiadania określonej wysokości kapitału oraz przekroczenia określonej liczby wspólników/akcjonariuszy.
Autorzy: |
Michał Klauziński
Radca prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
W obszarze zainteresowań Michała Klauzińskiego znajduje się problematyka prawa prywatnego, w szczególności prawo cywilne, handlowe oraz rolne.