Zaliczka na poczet dywidendy jest bardzo częstą instytucją wykorzystywaną w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w trakcie roku obrotowego, lecz należy mieć na uwadze kilka szczegółów, tak aby skorzystanie z tej instytucji przebiegło lege artis.
Jedną z najistotniejszych kwestii jest stosowne upoważnienie zarządu do wypłaty zaliczek na poczet dywidendy, które może być udzielone wyłącznie w umowie spółki. Tym samym, sama uchwała o wypłacie zaliczki na poczet dywidendy będzie niewystarczającą przesłanką dla zarządu do wypłacenia środków. Wobec czego warto na etapie zawiązania umowy spółki już pamiętać o tej kwestii. Oczywiście w przypadku braku stosownych postanowień umownych, kwestię tę można zaktualizować poprzez zmianę umowy spółki (Uwaga! Zmiana w zakresie upoważnienia zarządu do wypłacania zaliczek na poczet dywidendy jest skuteczna dopiero z chwilą jej wpisu do rejestru, a nie podjęcia uchwały).
Co do zasady podział zysku czy też pokrycie straty następuje po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego spółki. Wówczas zgromadzenie wspólników decyduje o ewentualnym podziale zysku np. czy zostaje przeznaczony na wypłatę zysku, czy też może na kapitał zapasowy etc. Dlatego też instytucja określona w art. 194 Kodeksu spółek handlowych dot. zaliczki na poczet dywidendy stanowi odstępstwo od wspominanej powyżej zasady.
Zdjęcie pochodzi z unsplash.com
Warto również zwrócić uwagę na art. 195 § 1 KSH określający warunki wypłaty zaliczki na poczet dywidendy, zgodnie z którym spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne.
Tym samym, zaliczka na poczet dywidendy może być wypłacona dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania za poprzedni rok obrotowy i dokonana wyłącznie na poczet przewidywanych dywidend za bieżący rok obrotowy.
Warto również pamiętać, że zgodnie z art. 195 § 11 KSH w przypadku, gdy w danym roku obrotowym zaliczka na poczet przewidywanej dywidendy została wypłacona wspólnikom, a spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, wspólnicy zwracają zaliczki w:
1) całości – w przypadku odnotowania straty albo
2) części odpowiadającej wysokości przekraczającej zysk przypadający wspólnikowi za dany rok obrotowy – w przypadku osiągnięcia zysku w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy.
Wypłata zaliczki na poczet dywidendy jest bardzo często wykorzystywaną instytucją w trakcie działalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Dlatego też warto mieć na uwadze przesłanki, jakie są niezbędne do skutecznej wypłaty zaliczki na poczet dywidendy, tym bardziej, że w okoliczności, kiedy wspólnicy otrzymali zaliczki na poczet dywidendy niezgodnie z umową spółki albo ustawą, na podstawie art. 198 KSH są zobowiązani do jej zwrotu.
Autorzy: |
Michał Klauziński
Radca prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
W obszarze zainteresowań Michała Klauzińskiego znajduje się problematyka prawa prywatnego, w szczególności prawo cywilne, handlowe oraz rolne.