Oświadczenie o objęciu nowych udziałów lub podwyższonej wartości nominalnej dotychczasowych udziałów

Zgodnie z art. 258 § 2 Kodeksu spółek handlowych oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału, bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego. W związku z powyższym, objęcie to co do zasady, powinno być złożone przez dotychczasowych wspólników lub nowych wspólników przystępujących do spółki.  Oświadczenie o objęciu podwyższonej wartości istniejącego udziału wymaga również złożenia przez wspólników spółki oświadczenia, które musi mieć formę aktu notarialnego.

Istota złożenia oświadczenia o objęciu nowych udziałów lub podwyższonej wartości dotychczasowych udziałów skutkuje powstaniem zobowiązania wspólnika wobec spółki do pokrycia objętego udziału lub podwyższonej wartości nominalnej udziału. Jak słusznie wskazuje A. Szajkowski, M. Tarska, w: Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. II, 2005, s. 762, oświadczenie te nie może być ze swej natury złożone pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu, lecz musi stanowić bezwzględne oświadczenie woli o objęciu nowych udziałów lub podwyższonej wartości nominalnej istniejących udziałów.

Z uwagi na fakt, że oświadczenie musi być złożone w formie aktu notarialnego, to w przypadku chęci złożenia oświadczenia o objęciu nowego udziału bądź udziałów, lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału, bądź udziałów przez pełnomocnika, zwracam uwagę, że pełnomocnictwo dla swojej skuteczności również powinno zostać udzielone w tej samej formie – czyli w formie aktu notarialnego.

Zaznaczyć należy, że złożenie oświadczenia o objęciu nowego udziału bądź udziałów, lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału, bądź udziałów nie skutkuje nabyciem praw z tych udziałów, gdyż skutek ten nastąpi dopiero z momentem wpisu podwyższenia kapitału w KRS.

W przypadku, kiedy podwyższenie kapitału zakładowego spółki zostało dokonane przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym, to oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów, lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału, bądź udziałów, jak i oświadczenie nowego wspólnika o przystąpieniu do spółki oraz objęciu udziału, lub udziałów o oznaczonej wartości nominalnej nie ma zastosowania wymogu formy aktu notarialnego. Oświadczenie to należy złożyć w systemie teleinformatycznym i opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym.

Oświadczenie o objęciu nowych udziałów lub podwyższonej wartości nominalnej dotychczasowych udziałów jest instytucją bardzo często wykorzystywaną w praktyce. Niejednokrotne pojawią się wątpliwości, co do właściwej formy oświadczenia o objęciu nowych udziałów lub podwyższonej wartości nominalnej istniejących udziałów w szczególności, gdy podwyższenie kapitału zakładowego następuje na podstawie umowy spółki oraz w przypadku braku proporcjonalności objęcia w stosunku do dotychczas posiadanych udziałów.