Zgodnie z art. 412 Kodeksu spółek handlowych, akcjonariusz może uczestniczyć w walnym zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika. Przepisy KSH wprost wskazują, że statuty spółek akcyjnych nie mogą ograniczać prawa ustanawiania pełnomocnika na walnym zgromadzeniu ani liczby pełnomocników.
W związku z czym, pełnomocnik wykonuje wszystkie uprawnienia akcjonariusza na walnym zgromadzeniu, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa oraz może udzielić dalszego pełnomocnictwa, jeżeli wynika to z treści pełnomocnictwa. Dlatego też jeśli dany akcjonariusz chce ograniczyć uprawnienia pełnomocnika, musi wyraźnie wyartykułować je w treści samego pełnomocnictwa, np. udzielenia umocowania jedynie do uczestnictwa na walnym zgromadzeniu (bez uprawnienia wykonywania prawa głosu) bądź ograniczenie umocowania do głosowania wyłączenie w określonej kategorii spraw, czy jedynie w danej sprawie.
Zdjęcie pochodzi z unsplash.com
Co istotne, pełnomocnik może reprezentować więcej niż jednego akcjonariusza i głosować odmiennie z akcji każdego akcjonariusza. Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 412 § 5 KSH, prawo niejednolitego głosowania dotyczy jedynie sytuacji, w której pełnomocnik legitymujący się pełnomocnictwami udzielonymi mu przez co najmniej dwóch akcjonariuszy głosuje odmiennie w imieniu każdego akcjonariusza (odmiennie z każdego pakietu akcji). Natomiast, zgodnie z stanowiskiem doktryny wskazuje się, że pełnomocnik nie tylko może zagłosować rozbieżnie z pakietów akcji należących do różnych akcjonariuszy, lecz może głosować rozbieżnie także w ramach pakietu akcji przysługującego jednemu akcjonariuszowi (tak A. Kidyba, Komentarz do art. 412 KSH, LEX/el. 2009; A. Opalski, M. Romanowski, Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy spółek notowanych na rynku regulowanym, MoP – dodatek 2009, Nr 7, s. 20 i n.).
Uprawnienie do odmiennego głosowania przez akcjonariusza czy ustanowionego pełnomocnika z posiadanych akcji przez danego akcjonariusza (tzw. split voting, podział głosów) budzi niezwykle dużo wątpliwości w doktrynie. Przed nowelizacją KSH z 5.12.2008 r. przyjmowano, iż głosują nie akcje, lecz akcjonariusz, w związku z czym za niedopuszczalne uznawano niejednolite głosowanie przez akcjonariusza w ramach pakietu akcji, których jest on posiadaczem. Wskazywano przy tym, iż niemożliwe jest, aby jednocześnie „być za, a nawet przeciw”, a więc zagłosować częścią akcji „za” uchwałą, pozostałą zaś częścią „przeciwko” (tak m. in. J. Szwaja, w: Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. III, 2008, s. 1022). Natomiast obecnie, po wejściu w życie nowelizacji KSH, uznaje się prawną dopuszczalność niejednolitego głosowania, gdyż akcja daje prawo do jednego głosu na walnym zgromadzeniu, tym samym prawo głosu powiązane jest z akcją, a nie z akcjonariuszem.
Analizując kwestię pełnomocnictwa warto również mieć na uwadze, że pełnomocnictwo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu i wykonywania prawa głosu wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Natomiast, pełnomocnictwo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu spółki publicznej i wykonywania prawa głosu wymaga udzielenia na piśmie lub w postaci elektronicznej. Udzielenie pełnomocnictwa w postaci elektronicznej nie wymaga opatrzenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Co istotne, przepisy KSH wskazują, że statut nie może wprowadzać dalej idących ograniczeń dotyczących formy udzielenia pełnomocnictwa.
Autorzy: |
Michał Klauziński
Radca prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
W obszarze zainteresowań Michała Klauzińskiego znajduje się problematyka prawa prywatnego, w szczególności prawo cywilne, handlowe oraz rolne.