Zmiany w prawie pracy w 2022 roku

Praca zdalna

W dniu 06 grudnia 2021 roku utworzono projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. W myśl wskazanej ustawy, pracownik będzie mógł wykonywać pracę w trybie zdalnym (całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość) wyłącznie za jego zgodą. Wskazana zgoda będzie mogła zostać wyrażona podczas zawierania umowy u pracę lub w okresie jej trwania (w formie papierowej lub elektronicznej).

Ponadto, jeżeli pracodawca będzie chciał oddelegować pracownika do pracy w trybie zdalnym, obligatoryjne będzie złożenie przez pracownika oświadczenia, że posada warunki lokalowe i techniczne do świadczenia pracy w taki sposób. Taka sytuacja może mieć jednak miejsce wyłącznie:

1. w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy od ich odwołania,
2. gdy jest to niezbędne ze względu na obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o ile z przyczyn niezależnych od pracodawcy zapewnienie tych warunków e dotychczasowym miejscu pracownika nie jest czasowo możliwe.

Pracownik, który wyraził zgodę na świadczenie pracy w trybie zdalnym w każdej chwili będzie mógł złożyć wniosek o przywrócenie poprzednich warunków pracy. Do złożenia takiego wniosku będzie uprawniony również pracodawca.

Brak zgody pracownika do wykonywania pracy zdalnej, jak i zaprzestanie wykonywania pracy w tym trybie nie będzie stanowiło podstawy do uzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę.

Ponadto ustawa nałoży na pracodawcę i pracowników obowiązki które będą musiały zostać wykonane przed podjęciem przez pracownika pracy zdalnej takie jak:

• dostarczenie pracownikowi niezbędnych materiałów i narzędzi pracy,
• zapewnienie pomocy technicznej i szkoleń w zakresie obsługi narzędzi pracy,
• czy przekazanie niezbędnych informacji wymaganych do wzajemnego porozumiewania się na odległość lub w inny sposób uzgodniony z pracodawcą.

Zasady wykonywania pracy zdalnej  co do zasady określa się  w porozumieniu zawartym między pracodawca i zakładową organizacją związkową, a w przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jednak zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu między pracodawcą a tymi organizacjami.

Kontrola trzeźwości pracowników

Zmiany obejmować będą również możliwość kontrolowania przez pracodawcę trzeźwości u pracowników.

Kwestie związane z ustaleniem grupy lub grupy osób objętych kontrolą oraz sposoby jej przeprowadzania, będą musiały zostać objęte w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy albo w obwieszczeniu.

Pracodawca nie będzie mógł dopuścić do pracy pracownika, w wyniku którego kontroli zostanie wykazana obecność alkoholu. Poza kontrolą „alkoholową” możliwe będzie wprowadzenie kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu. Wykaz takich środków zostanie sporządzony przez Ministra ds. zdrowia.

Za stawienie się do pracy w stanie po spożyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu lub spożywanie alkoholu lub zażywanie środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy możliwe będzie nałożenie na pracownika kary pieniężnej.

Zatrudnianie cudzoziemców

W dniu 29 stycznia 2022 roku weszła w życie ustawa zmieniająca zasady zatrudniania cudzoziemców. Ustawa wprowadza między innymi następujące zmiany:

1. decyzja w sprawie zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemca wydawana będzie w terminie 60 dni. Natomiast postępowanie odwoławcze zakończyć się ma w terminie 90 dni,
2. wydłużono okres dopuszczalnej pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi z 6 miesięcy na 24 miesiące,
3. zmieniono przepisy o przysługującym cudzoziemcom wynagrodzeniu – wymóg regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu cudzoziemca zastąpiono wymogiem otrzymywania przez niego aktualnie obowiązującego wynagrodzenia minimalnego,
4. wynagrodzenie cudzoziemca nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (art. 114 ust. 1 pkt 5 ustawy o cudzoziemcach),
5. wymóg posiadania przez cudzoziemca ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.) będzie uważany za spełniony również wówczas, gdy cudzoziemiec będzie posiadał ubezpieczenie zdrowotne w związku z wykonywaniem pracy stanowiącej podstawę ubiegania się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę,
6. w przypadku pojawienia się okoliczności takich jak zmiana nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę, przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków oraz zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia, pracownik nie będzie musiał uzyskać nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę lub jego zmiany,
7. zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w tym szczególnym trybie udzielić będzie mógł albo wojewoda albo Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców w II instancji – w zależności od tego, na jakim etapie będzie pozostawać dane postępowanie w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej.

Przepisy ustawy zmieniającej mają w głównej mierz na celu przyspieszenie i ułatwienie postępowania o uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę przez cudzoziemców, a warunki zatrudnienia ujednolicone w ramach wynagrodzenia do pracowników pochodzących z kraju.