Głosowanie jawne a tajne w spółce akcyjnej

Reguły kodeksowe dotyczące głosowań na walnych zgromadzeniach spółki akcyjnej zostały określone w art. 420 Kodeksu spółek handlowych. Oczywiście, w zakresie nieobiegającym od przepisów zawartych w Kodeksie spółek handlowych, kwestie głosowań mogą być również uregulowane w statucie spółki czy też regulaminie walnego zgromadzenia spółki akcyjnej.

W związku z powyższym, w celu weryfikacji odpowiedniego trybu głosowania, w pierwszej kolejności powinniśmy zweryfikować przepisy zawarte w Kodeksie spółek handlowych oraz statut spółki czy też regulamin walnego zgromadzenia spółki akcyjnej. Tym nie mniej, w przedmiotowym artykule zostaną omówione wyłącznie kwestie kodeksowe.

Zgodnie z art. art. 420 § 1 K.s.h. zasadą jest, że głosowanie na walnych zgromadzeniach odbywa się
w sposób jawny. Natomiast art. 420 § 2 K.s.h. reguluje kodeksowe wyjątki, gdzie głosowanie powinno odbyć się w sposób tajny, tj. głosowanie dotyczące wyboru czy też rozpoznanie wniosku o odwołanie członków organów spółki lub likwidatorów, pociągnięcia ich do odpowiedzialności, jak również  spraw osobowych. Tym nie mniej, tajne głosowanie powinno być zarządzone również w przypadku, gdyby z żądaniem takim wystąpił co najmniej jeden z akcjonariuszy obecnych lub reprezentowanych na danym walnym zgromadzeniu.

Omawiając kwestię pojęcia spraw osobowych określonych w art. 420 § 2 K.s.h., są to sprawy dotyczące osób fizycznych, spraw personalnych, np. powołanie biegłego rewidenta, wybór członków organów (tak I. Gajewska, R.L. Kwaśnicki, Wybór przewodniczącego, s. 23), udzielanie członkowi zarządu zgody na zajmowanie się interesami konkurencyjnymi (tak J. Szwaja, w: Sołtysiński i in., Komentarz KSH, t. 3, 2008, s. 1215)

Wskazać należy, że tak jak wskazuje A. Krysik, sposób głosowania dot. Wyboru przewodniczącego walnego zgromadzenia, sekretarza walnego zgromadzenia i członków komisji walnego zgromadzenia niesie w praktyce znaczne kontrowersje. Najczęściej bowiem wybór wyżej wskazanych osób dokonywany jest w głosowaniu jawnym przez aklamację, choć nie budzi wątpliwości, że są to sprawy, o których mowa w  art. 420 § 2 zd. 1 K.s.h.  („wybory” oraz „sprawy osobowe”), a więc takie, które powinny być przeprowadzone w głosowaniu tajnym (art. 420 § 2 zd. 1 K.s.h. ) (tak A. Krysik, w: Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020).

Analizując problematykę związaną z prawidłowym wyborem sposobu głosowania nie można pominąć ważnej kwestii, że w przypadku naruszenia tajności głosowania na wlanym zgromadzeniu akcjonariuszy, powyższe naruszenie jest czynnikiem wpływającym na nieważność uchwał podjętych w ten sposób.  Krąg podmiotów uprawnionych m. in. do wszczęcia procesu o uchylenie uchwały został określony w  art. 422 § 2 pkt 2 K.s.h.), zgodnie z którym, prawo te przysługuje:

1. zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów;
2. akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu; wymóg głosowania nie dotyczy akcjonariusza akcji niemej;
3. akcjonariuszowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu;
4. akcjonariuszom, którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania walnego zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie nieobjętej porządkiem obrad.

W związku z powyższym, nie sposób się nie zgodzić, że kwestie związane z prawidłowym wyborem sposobu głosowania na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy są niezwykle istotne dla akcjonariuszy oraz szeroko rozumianego interesu spółki. Dlatego też przed walnym zgromadzeniem akcjonariuszy sugerujemy zweryfikować wymogi określone w K.s.h., statucie spółki czy też regulamin walnego zgromadzenia spółki akcyjnej, tak aby uniknąć ewentualnych problemów.