Nieuchronnie zbliża się 1 stycznia 2022 roku, a tym samym ostateczna data, do której wymagane jest od państw członkowskich UE wdrożenie z mocą obowiązującą dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady UE, znanych jako dyrektywy cyfrowa (Dz. Urz. UE L 136 z 22 maja 2019, str. 1 i Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019 str. 60) i towarowa (Dz. Urz. UE L 136 z 22 maja 2019, str. 28 i Dz. Urz. UE L 305 z 26.11.2019 str. 63), które weszły w życie z dniem 11 czerwca 2019 roku. I choć Państwa członkowskie obowiązane były do ich implementacji do dnia 1 lipca bieżącego roku, zaś Ministerstwo Sprawiedliwości planowało, by projekt wdrażający dyrektywy został przyjęty przez Radę Ministrów w II kwartale bieżącego roku, znajduje się on dalej w procesie opiniowania.
Zasadniczym celem obu dyrektyw jest przyczynienie się do poprawnego funkcjonowania rynku UE przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa konsumentom, wprowadzając wymóg harmonizacji maksymalnej prawa ochron konsumentów na poziomie w całej Unii, uniemożliwiając państwom członkowskim wprowadzanie i utrzymywanie regulacji odmiennych od tych w dyrektywach (z pewnymi wyjątkami).
Projekt zakłada implementację dyrektywy przede wszystkim poprzez zmianę ustawy o prawach konsumenta (dalej: „u.p.k.”). Zmiana art. 1 ww. ustawy zakłada aktualizację zakres ustawy o nowo wprowadzone przepisy, zaś zmiany w art. 2 mają polegać na wprowadzeniu do ustawy szeregu nowych definicji legalnych (z których część funkcjonuje już w polskim obrządku prawnym). Korekta art. 6 ma za zadanie rozgraniczenie zakresu stosowania poszczególnych dyrektyw, w szczególności w przypadku dostarczania usługi bądź treści cyfrowej wraz z towarami.
Gros implementacji dyrektyw jest planowany jednak w nowych Rozdziałach 5a i 5b, które mają zastąpić znajdujące się w kodeksie cywilnym przepisy o rękojmi w przypadku sprzedaży konsumenckiej. W rozdziale 5a, implementującym dyrektywę towarową zostaną określone ramy czasowe odpowiedzialności i ciężaru dowodu w przypadku rękojmi (art. 43c), które mają jednak pozostać w zgodzie z obecnymi przepisami. Największe zmiany znajdą się w artykułach 43d-43f, gdzie wprowadzona zostanie hierarchia środków ochrony. W pierwszej kolejności konsument ma mieć prawo do domagania się przywrócenia zgodności towaru z umową poprzez jego naprawę bądź wymianę, zaś dopiero w dalszej kolejności, w wypadku nieopłacalności takiego rozwiązania, będzie miał on możliwość żądania obniżenia ceny bądź odstąpienia od umowy. Zmieniony zostanie również proces dostarczenia wadliwego towaru sprzedawcy – dotychczas bowiem obwiązany jest do tego kupujący, na koszt sprzedawcy, zaś w projekcie przewiduje się rozwiązanie zakładające, iż to przedsiębiorca, na swój koszt odbiera od konsumenta wadliwy towar.
Rozdział 5b implementuje natomiast dyrektywę cyfrową, której zakres nie był w sposób szczegółowy wcześniej uregulowany w polskich przepisach. Art. 43h reguluje możliwości wykonania obowiązku dostarczenia usługi bądź treści cyfrowej oraz uprawnienia konsumenta w wypadku niewykonania ww. obowiązku, artykuły 43i – 43l są odpowiednikiem przepisów dyrektywy towarowej z uwzględnieniem unikalnego charakteru rynku cyfrowego, tj. regulują kwestie zgodności treści i usług cyfrowych z umową oraz odpowiedzialność przedsiębiorcy, a także uprawnienia konsumenta w wypadku jej braku. Następujące po nich artykuły 43m i 43n regulują zasady dokonywania zmiany treści lub usługi cyfrowej w trakcie jej dostarczania. Ostatnie artykuły, 43o – 43q doprecyzowują zakres regulacji rozdziału.
W kodeksie cywilnym dojść ma do niewielkich zmian w przepisach o rękojmi, które ze względu na umiejscowienie zasad rękojmi względem konsumentów w ustawie o prawach konsumenta staną się bezprzedmiotowe.
Źródło: BIP – Wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów; BIP – Rządowy Proces Legislacyjny
Autorzy: |
Marta Rabe-Kozłowska
Radca Prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
Telefon: +48 61 666 37 60
Mec. Marta Rabe-Kozłowska jest specjalistką z zakresu prawa spółek handlowych, prawa gospodarczego, prawa cywilnego, ochrony danych osobowych oraz Legal English.