Każdego dnia wiele osób styka się z komornikiem z uwagi na niespłacenie wierzytelności. W przypadku kiedy dana osoba po raz pierwszy ma kontakt z instytucją przymusu egzekucyjnego zastanawia się co może zając komornik.
W pierwszej kolejności, co najczęściej wykorzystują komornicy sądowi, to egzekucja z rachunków bankowych. W takim przypadku komornik przesyła do banku, w którym dłużnik posiada rachunek, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej dłużnika pochodzącej z rachunku bankowego do wysokości należności będącej przedmiotem egzekucji wraz z kosztami egzekucyjnymi i wzywa bank, aby nie dokonywał wypłat z rachunku bez zgody komornika do wysokości zajętej wierzytelności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty. Zawiadomienie to jest skuteczne także w przypadku niewskazania przez komornika rachunku bankowego. Ponadto, komornik zawiadamia dłużnika o zajęciu jego wierzytelności z rachunku bankowego, doręczając mu odpis zawiadomienia skierowanego do banku, o zakazie wypłat z rachunku bankowego.
Kolejną możliwością jaką komornicy często wykorzystują, aby doprowadzić do wyegzekwowania należności, to egzekucja z ruchomości. Egzekucja z ruchomości polega na tym, że komornik prowadzi egzekucję z ruchomości dłużnika będące w jego władaniu albo we władaniu samego wierzyciela, który do nich skierował egzekucję. Podkreślenia wymaga fakt, że nie podlegają zajęciu ruchomości, jeżeli z ujawnionych w sprawie okoliczności wynika, że nie stanowią one własności dłużnika. Ponadto, ruchomości dłużnika będące we władaniu osoby trzeciej można zająć tylko wówczas, gdy osoba ta zgadza się na ich zajęcie albo przyznaje, że stanowią one własność dłużnika, oraz w innych przypadkach wskazanych w ustawie.
Egzekucja z wynagrodzenia za pracę, jest to kolejna instytucja przewidziana przepisami prawa. Egzekucja ta polega na tym, że komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Dotyczy to w szczególności periodycznego wynagrodzenia za pracę i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia, jak również związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy. Ponadto, komornik wzywa pracodawcę, aby nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagrodzenia, lecz przekazywał zajęte wynagrodzenie bezpośrednio wierzycielowi egzekwującemu, zawiadamiając komornika o pierwszej wypłacie, albo przekazywał zajęte wynagrodzenie komornikowi w wypadku, gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń wymagalnych.
Kolejną możliwością jest egzekucja z innych wierzytelności. Egzekucja ta obejmuje wyłącznie wierzytelność istniejącą i przysługująca dłużnikowi na podstawie określonego stosunku prawnego, w tym także egzekucję z wierzytelności powstałych później. Przepisy o egzekucji z innych wierzytelności zasadniczo oparte zostały na takiej samej konstrukcji jak przepisy o egzekucji z wynagrodzenia za pracę i przepisy o egzekucji z rachunku bankowego.
Egzekucja z innych praw majątkowych, to kolejna możliwość wykorzystywana w trakcie postępowania przez komornika polegająca na egzekucji praw majątkowych – praw podmiotowych pozostających w bezpośrednim lub przynajmniej pośrednim związku ze sferą ekonomiczną uprawnionego, będące jednocześnie wyróżnionymi według kryterium dopuszczalności do obrotu prawami zbywalnymi albo tymi, których niezbywalność wynika z umowy, a przedmiot świadczenia nadaje się do egzekucji. Do katalogu egzekucji z innych praw majątkowych należy wymienić m. in. prawo własności przemysłowej, udział w spółce handlowej, prawa wspólnika z tytułu udziału w takiej spółce, którymi wspólnikowi wolno rozporządzać, i prawa majątkowe akcjonariusza etc.
Ostatnią możliwością jest to egzekucja z nieruchomości. Egzekucja ta charakteryzuje się tym, że wskutek wniosku wierzyciela o wszczęcie egzekucji z nieruchomości wymienionej we wniosku komornik wzywa dłużnika, aby zapłacił dług w ciągu dwóch tygodni pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania. Co do zajęcia wskazać należy, że w stosunku do dłużnika nieruchomość jest zajęta z chwilą doręczenia mu wezwania. Natomiast w stosunku do dłużnika, któremu nie doręczono wezwania, jako też w stosunku do osób trzecich, nieruchomość jest zajęta z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej lub złożenia wniosku komornika do zbioru dokumentów.
Podsumowanie
W przepisach kodeksu postępowania cywilnego bardzo szeroko określone są reguły i zasady postępowania egzekucyjnego oraz obowiązki komorników. Powyższe zestawienie jednoznacznie potwierdza mnogość możliwości zajęć dokonywanych przez komorników na wniosek wierzyciela, w celu umożliwienia zaspokojenia wierzytelności. Oczywiście niektóre zajęcia dokonywane przez komorników na wniosek wierzyciela przynoszą szybsze efekty zaspokojenia i są tańsze np. zajęcie rachunków bankowych niż zajęcie nieruchomości a następnie jej sprzedaż poprzez licytację.
Autorzy: |
Michał Klauziński
Radca prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
W obszarze zainteresowań Michała Klauzińskiego znajduje się problematyka prawa prywatnego, w szczególności prawo cywilne, handlowe oraz rolne.