Kody GTU – obowiązkowe oznaczenie towaru i usług w JPK

Do października 2020 r. czynni podatnicy VAT mieli obowiązek składania pliku JPK_VAT, jak i deklaracji podatkowej VAT 7 za każdy miesiąc. Od 1 października 2020 r. obowiązuje nowy plik JPK_V7 w którym należy oznaczać specjalnymi kodami GTU dostawę niektórych towarów i usług. Dotyczy to w szczególności dostaw towarów i świadczenia usług, których sprzedaż jest szczególnie narażona na nadużycia. Celem wprowadzenia nowego jednolitego pliku kontrolnego (JPK) ma być uproszczenie raportowania VAT.

Kody GTU

Przepisy regulujące zasady wpisywania kodów do ewidencji VAT od 1 października 2020 r. znajdują się w rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług  (dalej jako: „Rozporządzenie”; Dz.U. z 2019 r. poz. 1988; ost.zm. Dz.U z 2020 r. poz. 1127). Ponadto. zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: „ustawa o VAT”; Dz.U.2020.106 tj. z dnia 2020.01.23), podatnicy mają obowiązek wskazywać w ewidencji zakupu i sprzedaży VAT m.in.  inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji.

Kody GTU to rodzaj nowej klasyfikacji, połączonej z nowym plikiem JPK_VAT, określającej przynależność sprzedawanych towarów oraz świadczonych usług do jednej z trzynastu grup. Wśród tych grup zostały wymienione czynności najbardziej narażone na nadużycia podatkowe – takie jak dostawa alkoholu, leków ale także przykładowo świadczenie usług transportowych.

W sytuacji jeśli towar lub usługa będzie należeć do jednej z nich, podatnik będzie zobligowany do przypisania im właściwego kodu GTU w nowym JPK. Dla wybranych towarów zostały przewidziane oznaczenia od numeru 1 do 10, zaś dla wybranych usług, oznaczenia od 11 do 13. Warto pamiętać, że numery GTU należy stosować jedynie do krajowych i transgranicznych dostaw towarów i świadczonych usług.

Wykaz kodów GTU zgodny z § 10 ust. 2 i 3 Rozporządzenia:

• sprzedaż alkoholu – kod GTU 1
• handel paliwem – kod GTU 2
• sprzedaż oleju opałowego i olejów smarowych – kod GTU 3
• wyroby tytoniowe – kod GTU 4
• handel odpadami, surowcami wtórnymi itp. – kod GTU 5 
• urządzenia elektroniczne – kod GTU 6
• sprzedaż pojazdów i części – kod GTU 7
• wyroby z metali szlachetnych i nieszlachetnych, jubilerskie – kod GTU 8
• handel lekami – kod GTU 9
• budynki i budowle – kod GTU 10
• usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych – kod GTU 11
• usługi o charakterze niematerialnym , m.in. doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, firm centralnych (head offices), reklamowe, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych. – kod GTU 12 
• usługi transportowe i gospodarki magazynowej – kod GTU 13

Umieszczanie kodów GTU na fakturach

Obowiązek umieszczania kodów GTU obejmuje wyłącznie faktury sprzedaży (także faktury zaliczkowe). Przedsiębiorca może przypisać właściwy kod już podczas wystawiania faktury. Należy podkreślić, że nie ma obowiązku umieszczania kodu GTU na fakturze, gdyż jego właściwe określenie przeznaczone jest dla urzędu skarbowego, a nie dla klienta. Kody grup towarowych w JPK mogą być również umieszczane na etapie generowania pliku.

Ministerstwo Finansów opracowało zestawienie najczęściej pojawiających się pytań i odpowiedzi dotyczących plików JPK i kodów GTU. Zostały tak szczegółowo opisane poszczególne kwestie dotyczące wypełniania deklaracji i oznaczania towarów i usług kodami GTU.

https://www.podatki.gov.pl/jednolity-plik-kontrolny/jpk-vat-z-deklaracja/faq-jpk-vat-z-deklaracja/

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

Zgodnie z art. 109 ust 3f-3h ustawy o VAT każdy błąd przy uzupełnieniu pliku JPK grozi sankcją grzywny w wysokości 500 zł (za każde uchybienie). Błędne przyporządkowanie towaru lub usługi do właściwego kodu GTU również może skutkować nałożeniem kary.