Na mocy ustawy z dnia 26 kwietnia 2019 r. została wprowadzona nowelizacja ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej jako „UKUR”). Ustawa została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 27 maja 2019 r. W niniejszym artykule zostanie omówiona część zmian.
Niezwykle istotną zmianą, jest rozszerzenie katalogów przypadków uprawniających do nabycia nieruchomości rolnych, bez potrzeby ubiegania się o uzyskanie zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. I tak nabycie nieruchomości rolnej bez potrzeby uzyskania ww. zgody będzie miała miejsce między innymi w następujących przypadkach:
• nabycia nieruchomości rolnej w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego;
• nabycia nieruchomości rolnej w wyniku zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa oraz działu spadku;
• nabycia nieruchomości rolnej w wyniku podziału, przekształcenia bądź łączenia spółek prawa handlowego.
Powyższą zmianę należy ocenić w pełni pozytywnie. Zwiększa ona bowiem katalog sytuacji, w których nie będzie konieczności uzyskania zgody w Dyrektora KOWR na nabycie nieruchomości rolnej, co doprowadzi do częściowego odformalizowania procesu nabywania gruntów rolnych.
Kolejną mającą niezwykle istotne znaczenie zmianą, jest zmiana związana z doprecyzowaniem trybu uzyskania zgody na sprzedaż nieruchomości rolnej przez zbywcę nieruchomości. Do tej pory zgodę taką można było uzyskać pod warunkiem wykazania, że w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych, że nabywca daje rękojmie należytego prowadzenia działalności rolniczej oraz że nie było możliwości nabycia nieruchomości rolnej przez podmioty o tego uprawnione, a więc m.in. rolnika indywidualnego czy osobę bliską zbywcy etc.
Na mocy nowelizowanych przepisów uzyskanie takiej zgody na wniosek zbywcy, będzie możliwe jeśli zostaną łącznie spełnione następujące warunki, tj.:
1. zbywca wykaże, iż nie było możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej rolnikowi indywidualnemu;
2. w wyniku nabycia nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych;
3. nabywca zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej oraz uzyska opinię właściwego wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego, dotyczącą zamierzonej działalności rolniczej.
Przy czym spełnienie warunku z punktu nr 1 będzie miało miejsce w sytuacji, jeśli żaden rolnik indywidualny nie złoży odpowiedzi na ogłoszenie zamieszczone w systemie teleinformatycznym przez zbywcę, a cena nieruchomości podana w ogłoszeniu o sprzedaży dotycząca nieruchomości rolnej niezabudowanej lub bez nasadzeń nie będzie przewyższała o 50% lub więcej średniej ceny gruntów rolnych. Ogłoszenie o którym mowa powyżej, będzie musiało zawierać co najmniej informacje takie informacje jak:
• oznaczenie sprzedawanej nieruchomości rolnej z podaniem danych z ewidencji gruntów i budynków dotyczących jej oznaczenia, powierzchni, klasy bonitacyjnej i rodzaju użytków rolnych oraz numeru księgi wieczystej
• opis budynków i innych składników majątkowych
• informację o przeznaczeniu sprzedawanej nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w miejscowym planie rewitalizacji, w miejscowym planie odbudowy, a w przypadku braku miejscowego planu – informację o lokalizacji inwestycji celu publicznego ustalonej w ostatecznej decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, informację o sposobie zagospodarowania terenu i warunkach zabudowy ustalonych w ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy; w przypadku braku ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – informację o ustaleniach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
• cenę nieruchomości rolnej;
• termin składania odpowiedzi na ogłoszenie o nieruchomości rolnej, który nie może być krótszy niż 30 dni.
Podsumowanie
W przeciwieństwie do pierwszej zmiany, zmianę związaną z doprecyzowaniem trybu uzyskania zgody na sprzedaż nieruchomości rolnej przez zbywcę należy przyjąć z dezaprobatą. Zmiana ta bowiem doprowadzi do znacznego utrudnienia oraz zwiększenia formalizmu przy uzyskiwaniu zgody na nabycie nieruchomości rolnej przez podmiot niebędący rolnikiem indywidualnym.
Autorzy: |
Jakub Matysiak
Aplikant radcowski
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
Jakub Matysiak jest specjalistą w zakresie regulacji prawnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i funkcjonowaniem spółek handlowych.
Nadzór merytoryczny: |
Marek Turcza
Radca Prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
Mec. Turcza świadczył obsługę prawną międzynarodowych projektów private equity, uczestniczył w procesach przejęć i fuzji oraz w postępowaniach upadłościowych – w tym w postępowaniu naprawczym spółki notowanej na GPW. Posiada bogate doświadczenie w zakresie obsługi prawnej spółek kapitałowych, transakcji M&A oraz obrotu nieruchomościami.
