Europejskie prawo procesowe cywilne dysponuje trzema instytucjami, kreującymi jednolity – na terenie Unii Europejskiej – schemat postępowania, podejmowanego w celu dochodzenia roszczeń pieniężnych wierzyciela, stwierdzonych tytułem egzekucyjnym wydanym przez sądy bądź inne uprawnione organy jednego państwa Unii Europejskiej, na terenie innego państwa członkowskiego. Niniejsze rozwiązania mają na celu ułatwienie przepływu orzeczeń na terenie Unii.
Wśród nich wskazać należy:
1. Europejski Tytuł Egzekucyjny (Europejski Tytuł Egzekucyjny dla roszczeń bezspornych; ETE),
2. Europejski Nakaz Zapłaty (ENZ) oraz
3. europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń.
Europejski Tytuł Egzekucyjny „paszportem” krajowego tytułu egzekucyjnego
Europejski Tytuł Egzekucyjny, a dokładniej – zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego zaistniało w polskim porządku prawnym za sprawą Rozporządzenia (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r., w sprawie utworzenia europejskiego tytułu egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych (dalej: Rozporządzenie ETE). Echem uregulowań unijnych, zawartych w ww. akcie prawnym było wprowadzenie do kodeksu postępowania cywilnego przepisów art. 795(1) – 795(5), normujących przedmiotową instytucję.
Zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego przyrównać można do „paszportu” nadawanego niektórym tytułom egzekucyjnym jednego państwa członkowskiego, w celu umożliwienia wykonania ich w innym kraju UE, bez konieczności przeprowadzania jakiejkolwiek procedury. Europejski Tytuł Egzekucyjny – wbrew obiegowej nazwie – nie jest odrębnym od krajowego tytułem egzekucyjnym, ale nadaje on istniejącemu bądź przyszłemu tytułowi egzekucyjnemu pewien status, gdy ten spełnia wymogi wyartykułowane w Rozporządzeniu ETE. Krajowy tytuł egzekucyjny opatrzony zaświadczeniem ETE traktowany jest w państwie wykonania tak samo jak rodzimy tytuł wykonawczy.
.
Tytuły egzekucyjne opatrywane zaświadczeniem Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego
Zaświadczenie ETE otrzymać mogą wykonalne w państwie wydania orzeczenia sądu, ugody sądowe zatwierdzone przez sąd lub zawarte przed sądem oraz dokumenty urzędowe sporządzone po dniu wejścia w życie przepisów Rozporządzenia, tj. 21 stycznia 2005 r., a w odniesieniu do Bułgarii i Rumunii, po dniu ich akcesji do UE, tj. po dniu 1 – ego stycznia 2007 r. Zaznaczyć należy, że Rozporządzeniem ETE związane są wszystkie kraje Unii poza Danią, a co za tym idzie, Europejski Tytuł Egzekucyjny uzyskany w odniesieniu do krajowego tytułu egzekucyjnego nie będzie skuteczny na terytorium Królestwa Danii. Tytuły egzekucyjne, którym ma być nadane ETE stwierdzać mają roszczenia pieniężne i bezsporne, w rozumieniu art. 3 Rozporządzenia ETE, tj. roszczenia, w stosunku do których dłużnik:
• wyraźnie zgodził się, co do niego poprzez uznanie lub w drodze ugody zatwierdzonej przez sąd lub zawartej przed sądem w toku postępowania,
• nigdy nie wniósł przeciwko niemu sprzeciwu, w toku postępowania sądowego,
• nie stawił się, ani nie był reprezentowany na rozprawie sądowej dotyczącej tego roszczenia, po początkowym zakwestionowaniu roszczenia w toku postępowania sadowego, pod warunkiem, że takie zachowanie traktuje się jako milczące uznanie roszczenia lub uznanie faktów przedstawianych przez wierzyciela na mocy prawa Państwa Członkowskiego wydania,
• wyraźnie zgodził się, co do niego w dokumencie urzędowym.
Rodzaje spraw, w których może zostać wydany ETE
Zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego może zostać nadane w sprawach cywilnych i handlowych, z wyłączeniem spraw z zakresu stanu cywilnego i zdolności prawnej osób fizycznych, małżeńskich stosunków majątkowych, testamentów i dziedziczenia, postępowania upadłościowego i likwidacyjnego, a także arbitrażowego oraz postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.
Tryb wydania Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego
Wniosek o nadanie zaświadczenia ETE rozpatruje sąd, który wydał orzeczenie, albo przed którym została zawarta ugoda, lub który zatwierdził ugodę. Jeżeli wniosek o wydanie zaświadczenia ETE dotyczy innego tytułu egzekucyjnego (np. aktu notarialnego w którym dłużnik poddał się egzekucji), w przedmiocie wniosku rozstrzyga sąd rejonowy, w którego okręgu tytuł został sporządzony.
Na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia ETE wierzycielowi przysługuje zażalenie. Wydając zaświadczenie ETE sąd wypełnia formularz stanowiący załącznik do Rozporządzenia ETE.
Wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego
Zgodnie z art. 20 Rozporządzenia ETE, postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tytułu egzekucyjnego opatrzonego zaświadczeniem ETE toczy się zgodnie z przepisami państwa wykonania. Wierzyciel, który postanowił prowadzić egzekucję poza granicami Polski musi złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego zgodnie z przepisami tego właśnie państwa i zobowiązany jest przedstawić organom egzekucyjnym państwa wykonania następujące dokumenty:
• odpis orzeczenia, który spełnia warunki niezbędne dla stwierdzenia jego autentyczności,
• odpis zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego,
• w razie potrzeby, transkrypcję zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego lub jego tłumaczenie na język urzędowy państwa członkowskiego wykonania.
Koszty uzyskania zaświadczenia ETE
Zgodnie z art. 71 pkt 8 z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tj. z dnia 11 stycznia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 300), od wniosku o wydanie zaświadczenia ETE pobiera się opłatę stałą w kwocie 50,00 zł, co sprawia, że omawiana instytucja jest atrakcyjna dla wierzyciela także pod względem finansowym.
Korzyści dla Wierzyciela
Zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego daje oczywiście możliwość i formalną podstawę prowadzenia egzekucji, jednak jej efekt, wysokość wyegzekwowanych świadczeń, a także sprawność prowadzenia, zależy w dużej mierze od dobrej znajomości przepisów prawnych państwa wykonania. Co za tym idzie, zasadnym będzie zaangażowanie w całe przedsięwzięcie profesjonalnej obsługi prawnej, która nie tylko ułatwi pozyskanie zaświadczenia ETE, ale także umożliwi prowadzenie postępowania egzekucyjnego na terenie obcego państwa.
Autorzy: |
Dominika Grabarczyk
Prawnik
Email: d.grabarczyk@turcza.com.pl
Dominika Grabarczyk specjalizuje się w szeroko pojętym prawie cywilnym, prawie handlowym – głównie w prawie spółek oraz w tematyce umów handlowych i zawieranych w nich mechanizmach zabezpieczenia wierzytelności.
Nadzór merytoryczny: |
Katarzyna Turcza
Radca Prawny
Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
Mec. Katarzyna Turcza jest radcą prawnym oraz praktykującym doradcą restrukturyzacyjnym.