Zmiana terminów przedawnienia roszczeń

Sejm uchwalił nowelizację przepisów dot. terminu przedawnienia roszczeń oraz możliwości ich dochodzenia, jak również w zakresie wymogów formalnych pozwu (projekt ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw). W momencie pisania artykułu nie jest jeszcze znany termin wejścia nowelizacji w życie – oczekuje ona na podpis Prezydenta.

Aktualny status aktu prawnego można śledzić na stronie Sejmu: http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=2216

Zmiany regulacji

Analizując przedmiotowy projekt wskazać należy na – istotne zmiany w stosunku do dotychczas obowiązujących regulacji polegające na:

1. uniemożliwieniu wierzycielowi dochodzenia przedawnionych roszczeń w stosunku do konsumenta (art. 117 § 21 KC), przy czym w tym miejscu wskazać należy, że procedowany projekt dopuszcza dochodzenie takich roszczeń w wyjątkowych sytuacjach. W takich przypadkach sąd będzie mógł, zgodnie z art. 1171 § 1 KC – po rozważeniu interesów stron, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Zgodnie zaś z § 2 ww. artykułu, sąd powinien rozważyć w szczególności:
a) długość terminu przedawnienia;
b) długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia;
c) charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia;

2. skróceniu okresu przedawnienia roszczeń z 10 lat do 6 lat (podobnie w przypadku roszczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd (art. 118 KC oraz art. 125 § 1 KC);

3. zmianie terminu przedawnienia roszczenia o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad – do jednego roku, licząc od dnia stwierdzenia wady (art. 568 § 2 KC);

4. wprowadzeniu obowiązku oznaczenia w pozwie daty wymagalności roszczenia w sprawach o jego zasądzenie (art. 187 w § 1 pkt 11 KPC).

Bardzo istotną kwestią są planowane przepisy przejściowe. Aktualnie wierzyciele powinni na nie zwrócić szczególną uwagę bowiem zgodnie z projektem ustawy, do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy przepisy ustawy zmienianej, w brzmieniu nadanym ustawą co oznacza, że do takich roszczeń będą miały zastosowanie nowe – skrócone okresy przedawnienia.

Natomiast, jeśli termin przedawnienia były krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie ustawy.

W przypadku przedawnienia, którego bieg rozpocząłby się przed dniem wejścia w życie nowelizacji, a termin przedawnienia upływałby wcześniej niż wynikałoby to ze znowelizowanych przepisów to przyjmuje się, że przedawnienie następuje z terminem wcześniejszym.

Do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się przepisy ustawy zmienianej w brzmieniu dotychczasowym. Roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w ustawie zmienianej, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Podsumowanie

Pomimo tego, że jak dotąd nie wiadomo, kiedy znowelizowane przepisy wejdą w życie, należy mieć je na uwadze. Wprowadzają one istotne zmiany, które bezpośrednio dotkną również przedsiębiorców.