Automotive

Pakiet mobilności – najważniejsze informacje

Parlament Europejski odrzucił poprawki autorstwa m.in. polskich eurodeputowanych do regulacji w sprawie tzw. pakietu mobilności. To oznacza, że zablokowano możliwość wprowadzania dalszych modyfikacji do pakietu i niebawem wejdą w życie niektóre istotne regulacje, które są krytykowane głównie przez państwa Europy Środkowo-Wschodniej, w tym przez Polskę. Przedsiębiorcy obawiają się, że wraz z wprowadzeniem zmian, odczuwalnie osłabnie konkurencyjność firm przewozowych, co będzie miało negatywne przełożenie na kondycję finansową prowadzonych przez nich działalności. Oficjalnie uznaje się, reforma prawa transportowego na terenie Unii Europejskiej ma na celu doprecyzowanie i uproszczenie przepisów.

Należy się spodziewać, że w najbliższych dniach pakiet mobilności zostanie opublikowany a wówczas, pierwsze zmiany wejdą w życie już po 20 dniach od daty publikacji. Najważniejsze z nich dotyczą maksymalnego dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu, minimalnych przerw oraz dziennych i tygodniowych okresów odpoczynków, tachografów, delegowania kierowców, warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i dostępu do międzynarodowego rynku przewozów drogowych.

Obowiązkowe powroty pojazdów do bazy

Jednym z nowych, najbardziej dotkliwych obowiązków nałożonych na przewoźników będzie regularny obowiązkowy powrót do bazy pojazdów. Kierowcy poruszający się pojazdami ciężarowymi, wykonujący przewozy na terenie Unii Europejskiej, którzy zatrudnieni są w firmach zarejestrowanych np. w Polsce, będą musieli co 8 tygodni wracać do centrum operacyjnego pracodawcy, które jest zwyczajową bazą dla danego kierowcy i w którym rozpoczyna się jego tygodniowy okres odpoczynku, do państwa członkowskiego siedziby pracodawcy lub do miejsca zamieszkania kierowcy. Jako, że istnieje uzasadniona obawa, że znacząca część tras powrotnych wykonywana będzie bez ładunku, Polski Instytut Transportu Drogowego oszacował, że spowoduje to spalenie dodatkowo 200 tys. ton paliwa rocznie, co wpłynie na wzrost emisji CO2 o około 635 tys. ton rocznie. Jest to sprzeczne z podejmowanymi przez Unię działaniami mającymi na celu poprawę jakości powietrza w Europie.

Zmiany dotyczące kabotażu

Kolejną bardzo istotną zmianą jest reforma dotycząca kabotażu. Utrzymano limit trzech przejazdów kabotażowych na tydzień, ale dodano kolejny obciążający obowiązek, tj. czterodniowy okres przerwy pomiędzy kabotażami tym samym pojazdem w tym samym kraju.

Zmiany dotyczące odpoczynku kierowców

Doprecyzowany został zakaz dotyczący odbierania regularnych tygodniowych odpoczynków w kabinie. Wedle nowych przepisów każdy odpoczynek, którego czas trwania wynosi ponad 45 godzin będzie musiał się odbyć poza kabiną w miejscu posiadającym odpowiednie zaplecze sanitarne.
Ponadto, zaostrzone zostały reguły dotyczące odbierania odpoczynków tygodniowych skróconych. Kierowca będzie mógł zrobić dwa skrócone tygodniowe okresy odpoczynku pod rząd jeżeli, wciągu kolejnych czterech tygodniach będzie miał co najmniej dwa odpoczynki tygodniowe regularne i dwa skrócone. Po wykonaniu dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych pod rząd kolejny będzie odpoczynek tygodniowy regularny wraz z rekompensatami. Taki odpoczynek będzie odbierany obowiązkowo w bazie w kraju siedziby firmy lub miejscu zamieszkania kierowcy. Wprowadzono również obowiązki dokumentowania tego typu odpoczynków.

Zmiany związane z wydłużeniem godzin jazdy

Kierowcy będzie przysługiwało wydłużenie czasu pracy, jeśli natrafi on na wyjątkowe sytuacje na drodze (zator, objazd, wypadki) utrudniające dotarcie do domu lub siedziby swojej firmy. Co istotne, takie wydłużenie ma dotoczyć jedynie sytuacji, w których powrót związany jest z odbiorem tygodniowego odpoczynku. Wydłużyć będzie można albo dzienny, albo tygodniowy czas pracy, o godzinę lub dwie. W takiej sytuacji konieczne będzie zrobienie 30 minut przerwy przed dodatkowym czasem prowadzenia pojazdu oraz rekompensata tego czasu z innym dowolnym odpoczynkiem w ciągu trzech tygodni.

Tachografy

Kolejnym obowiązkiem jest wyposażenie wszystkich pojazdów ciężarowych w tachografy cyfrowe do 2024 roku, zaś do 2025 roku wszystkie wprowadzane do ruchu pojazdy ciężarowe mają posiadać tachografy cyfrowe trzeciej generacji. Przepisy zakładają też obowiązek instalacji tachografów we wszystkich pojazdach dostawczych o masie poniżej 3,5 tony, operujących w ruchu międzynarodowym, do połowy 2026 roku.

Pozostałe zmiany

  • Wpis kraju po przekroczeniu granicy dokonywany w pierwszym możliwym bezpiecznym miejscu.
  • Objęcie delegowaniem przewozów cross-trade oraz wszelkich operacji kabotażowych.
  • Sankcje z powodu naruszeń – utrata dobrej reputacji za naruszenia dotyczące kabotażu oraz delegowania pracowników.
  • Wprowadzenie ratingu przedsiębiorstwa, określającego między innymi współczynnik występowania naruszeń do rejestru ERRU i KREPTD.

Podsumowując

Zmiany i nowe obowiązki, jakie przewidziane zostały w pakiecie mobilności mogą okazać się dużym wyzwaniem dla branży transportowej. Na arenie międzynarodowej pojawia się wiele negatywnych głosów dotyczących ograniczania konkurencji na rynku transgranicznym, wobec czego przewidywane jest wniesienie skargi do Trybunały Sprawiedliwości Unii Europejskiej w celu modyfikacji planowanych restrykcji. Należy się jednak spodziewać, że zdecydowana większość zmian wejdzie niebawem w życie, zatem branża transportowej w Unii Europejskiej ulegnie znaczącej transformacji.

Autorzy:

Marta Rabe-Kozłowska

Marta Rabe-Kozłowska

Radca Prawny

Email: biznesprawnik@turcza.com.pl
Telefon: +48 61 666 37 60

Mec. Marta Rabe-Kozłowska jest specjalistką z zakresu prawa spółek handlowych, prawa gospodarczego, prawa cywilnego, ochrony danych osobowych oraz Legal English.