Sukcesja praw i obowiązków wynikających z decyzji o warunkach zabudowy

W szczególności, pomimo pozornego objęcia zakresem zastosowania możliwości przenoszenia praw i obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych w przez art. 155 kpa [zgodnie z którym, decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje się odpowiednio] (przenoszenie decyzji w trybie jej zmiany), z przepisu tego nie można wywodzić ogólnej normy zezwalającej na zmianę adresata decyzji [Przybysz Piotr Marek. Art. 154, Art. 155. W: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany. System Informacji Prawnej LEX, 2019, por. także: uchwała składu siedmiu sędziów NSA z dnia 14 stycznia 2009 roku, II GPS 6/08].

W przypadku decyzji o warunkach zabudowy, ustawodawca przewidział w art. 63 ust. 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku – o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [dalej także: „upzp”], że organ, który wydał taką decyzję, jest obowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innej osoby, jeżeli przyjmuje ona wszystkie warunki zawarte w tej decyzji. Stronami w postępowaniu o przeniesienie decyzji są jedynie podmioty, między którymi ma być dokonane jej przeniesienie.

Problem może pojawić się w sytuacji, gdy adresat decyzji o warunkach zabudowy zmarł. W takiej sytuacji, jak słusznie wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 marca 2018 roku, IV SA/Wa 3206/17), brak jest możliwości zastosowania trybu przenoszenia decyzji przewidzianego w art. 63 ust. 5 upzp, albowiem nie sposób w takiej sytuacji uzyskać zgody na przeniesienie od osoby, której przysługuje (przysługiwało) prawo powołania się na tę decyzję.

W przepisach kpa nie uregulowano w sposób ogólny, co się dzieje z decyzją administracyjną w sytuacji, w której jej adresat umiera. Istnieje co prawda art. 30 § 4 kpa, zgodnie z którym, w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni, tyle tylko, że dotyczy on wyłącznie postępowań wszczętych i niezakończonych. Nie zaś możliwości przenoszenia decyzji administracyjnych po śmierci jej adresata (a więc sytuacji, w których postępowanie administracyjne zostało już zakończone).[wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 15 maja 2014 roku (II SA/Sz 1339/13)]

Pomocne w takiej sytuacji mogą być regulacje cywilnoprawne, w szczególności art. 922 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Jak wskazuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 15 maja 2014 roku (II SA/Sz 1339/13), wskazana regulacja odnosi się przede wszystkim do praw i obowiązków mających swe źródło w stosunkach o charakterze cywilnoprawnym. Jednakże powyższa norma nie stoi na przeszkodzie do przejścia, w drodze dziedziczenia (sukcesja generalna) tego rodzaju praw i obowiązków, mających swe źródło w innych niż cywilne regulacjach prawnych, o ile nie są one ściśle związane z osobą zmarłego, jak również nie dotyczy to praw, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 kc).

Tyle tylko, że w orzecznictwie sądów administracyjnych można spotkać się z poglądem, że decyzja o warunkach zabudowy ma charakter osobisty i nie dotyczy praw zbywalnych i dziedzicznych.[np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 marca 2018 roku, IV SA/Wa 3206/17, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 29 października 2015 roku, II SA/Po 703/15]

Implikuje to wniosek, że po śmierci adresata decyzji o warunkach zabudowy, brak jest możliwości jej przeniesienia na inny podmiot (o ile nie zostały wszczęte kolejne postępowania administracyjne lub nie zostały wydane inne decyzji w toku procesu inwestycyjno-budowlanego).