Dokument urzędowo poświadczony jako podstawa wpisu do KRS

Aby dokonać zmian w rejestrze przedsiębiorców – Krajowym Rejestrze Sądowym należy do wniosku dołączyć dokumenty stanowiące podstawę zmian w oryginale albo urzędowo poświadczonych odpisach. Takie wymogi stawia przepis artykułu 694[4] § 1 KPC zgodnie z którym: „dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach.”. Do niedawna nie było wątpliwości, że przez poświadczone urzędowo odpisy należało rozumieć odpisy poświadczone przez notariusza albo konsula. Takie rozumienie „dokumentu poświadczonego urzędowo” zostało zmienione przez ustawę z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustaw w zakresie uwierzytelniania dokumentów (Dz.U. z 2009 r, Nr 216, poz. 1676 ze zm.).

Do niedawna nie było wątpliwości, że przez poświadczone urzędowo odpisy należało rozumieć odpisy poświadczone przez notariusza albo konsula.

Poświadczenie dokumentów przez Radców Prawnych i Adwokatów

Co więcej, ustawa z 23 października 2009 r. znowelizowała także przepisy tzw. ustaw ustrojowych (w tym między innymi ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze – (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 146 poz. 1188 ze zm.) i ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.), przyznając m.in. adwokatom i radcom prawnym (ale także przedstawicielom innych profesji prawniczych wymienionych w ustawie), w zakresie określonym odrębnymi przepisami, prawo do poświadczania odpisu dokumentu za zgodność z okazanym radcy prawnemu lub adwokatowi oryginałem. Ustawodawca nadał zatem rangę dokumentów urzędowych poświadczeniom sporządzanym (zgodnie z odrębnymi przepisami) przez przedstawicieli szerszej niż wcześniej palety zawodów prawniczych (ograniczonej przed nowelizacją w istocie do notariuszy). Moc dokumentu urzędowego w zakresie poświadczania dokumentów została więc związana przez nowelizację ustaw ustrojowych z posiadaniem prawa do wykonywania określonych zawodów.

Relację art. 694[4] § 1 KPC do art. 129 § 2 i 3 KPC wyjaśnił Sąd Okręgowy w Szczecinie, VIII Wydział Gospodarczy w postanowieniu z dnia 17 kwietnia 2014 r. VIII Ga 66/14, w którym Sąd ten wskazał, że „w świetle treści art. 694[4] KPC nie można zasadnie wywodzić, aby istniała nadrzędność regulacji art. 694[4] KPC w stosunku do art. 129 § 3 KPC powodująca, że ten ostatni przepis nie znajduje zastosowania w postępowaniu nieprocesowym.” I dalej Sąd ten wskazał, że: „norma art. 129 § 3 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC musi być uznana więc jako podstawa przyznania określonej kategorii dokumentów waloru odpisów poświadczonych urzędowo również w postępowaniu nieprocesowym. Skoro zaś norma art. 694[4] § 1 KPC nie wyłącza tej kategorii dokumentów urzędowych z zakresu swojego działania to nie sposób uznać, by niedopuszczalne było dokonanie wpisu w rejestrze na ich podstawie. Nie zmienia tej oceny odwołanie się do argumentów z wykładni systemowej i celowościowej prezentowane w orzeczeniu Sądu pierwszej instancji.”

Odnosząc powyższe do postępowania rejestrowego przed Krajowym Rejestrem Sądowym należy mieć na uwadze, że zgodnie z treścią przepisu art. 129 § 2 i 3 KPC zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej ma charakter dokumentu urzędowego.

„Jak wskazano wyżej w odniesieniu do regulacji przewidzianej przez Kodeks postępowania cywilnego zakres kompetencji radcy prawnego lub adwokata jest limitowany przez konieczność posiadania umocowania do reprezentowania strony postępowania. Jeśli jednak takie umocowanie istnieje, to odpis przezeń poświadczany w postępowaniu sądowym musi być traktowany stosownie do treści art. 244 § 1 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC także w postępowaniu rejestrowym.”

Wnioski

Nie sposób przyjąć w tym świetle, aby odpisy poświadczane za zgodność przez notariusza winny być uznawane za cechujące się wyższym walorem wiarygodności niż odpisy sporządzane przez osoby wykonujące profesje wymienione w ustawie z dnia 23 października 2009 r.

Podsumowanie

W kontekście przytoczonego wyżej orzeczenia Sądu Okręgowego w Szczecinie stwierdzić należałoby że w ramach postępowania rejestrowego przed Krajowym Rejestrze Sądowym za „dokumenty poświadczone urzędowo” należy uznać, oprócz dokumentów poświadczonych przez notariusza czy też konsula, również dokumenty poświadczone przez radcę prawnego albo adwokata występującego w danym postępowaniu rejestrowym. Takie rozumienie regulacji art. 129 § 3 KPC wydaje się słuszne i zgodne z intencją ustawodawcy. Wskazać jednak należy, że pogląd ten, jakkolwiek w ocenie autora słuszny, niekoniecznie musi znaleźć akceptację składów orzekających i w tym zakresie, pomimo jasnego orzeczenia Sądu Okręgowego w Szczecinie, nie można definitywnie wykluczyć odmiennych rozstrzygnięć w podobnych sprawach.

Autor: